Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΔΔΑ «ΥΠΟΘΕΣΗ ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ ΚΑΤΑ ΕΛΛΑΔΑΣ (NO. 3) (57246/21)» ΩΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ.

 


ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ  ΜΕΤΑ ΤΗΝ  ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΕΔΔΑ «ΥΠΟΘΕΣΗ ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ ΚΑΤΑ ΕΛΛΑΔΑΣ (NO. 3) (57246/21)» ΩΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΣΔΑ. (2)

“είμαστε ευγνώμονες απέναντι στο ΕΔΔΑ για την απόφαση αυτήν, αφού για μια ακόμα φορά κατέρριψε κάθε εμπόδιο προσφυγής του πολίτη στη Δικαιοσύνη”

ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ

 

Η απόφαση του ΕΔΔΑ επί της προσφυγής «Υπόθεση ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ κατά ΕΛΛΑΔΑΣ (No. 3) (57246/21), η οποία δημοσιεύθηκε την 5η Ιουνίου 2024 είναι η σημαντική απόφαση με την οποία αποδοκιμάζεται δικαστικώς βάσει των διατάξεων της ΕΣΔΑ και μάλιστα του άρθρου 6 ΠΑΡ 1 της ΕΣΔΑ (δίκαιη δίκη) η  απόφαση 800/2021 της ΟλΣτΕ.

Η σημασία της εκτενούς, πολυσέλιδης απόφασης του ΕΔΔΑ στην υπόθεση ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ είναι αναμφισβήτητα ιδιαίτερα μεγάλη. Το κρίσιμο ζήτημα που απασχόλησε το ΕΔΔΑ είναι η κρίση του ΣτΕ στην 800/2021

·        «ελλείψει νομοθετικού πλαισίου για τον καθορισμό των όρων του παρανόμου των πράξεων ή και παραλείψεων των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας, της έκτασης των σχετικών αποζημιωτικών αξιώσεων και των αρμοδίων δικαστηρίων, η σχετική αξίωση δεν είναι δυνατόν να ασκηθεί ούτε κατ’ ευθεία επίκληση του άρθρου 4 παρ. 5 του Συντάγματος. Επομένως, ενόσω δεν υφίσταται νομοθετικός καθορισμός των όρων αποκατάστασης της ζημίας που προκαλείται από όργανα της δικαστικής λειτουργίας, καθώς και της αρμόδιας δικαιοδοσίας για την επίλυση των σχετικών διαφορών, η εν λόγω ζημία δεν μπορεί να αποκατασταθεί, οι δε σχετικές αξιώσεις δεν είναι δικαστικώς επιδιώξιμες.»   

Η ΕΣΔΑ αποτελώντας μέρος του ελληνικού εσωτερικού δικαίου, ερμηνεύεται κυρίως και εφαρμόζεται από τα αρμόδια όργανα του κράτους και τα δικαστήρια , τα οποία και δεσμεύονται από αυτήν[1]. Ο  φυσικός δικαστής της εφαρμογής ή μη της ΕΣΔΑ κατά πρώτον είναι ο εθνικός δικαστής και στην προκειμένη περίπτωση το ΣτΕ. Η νομολογία στο ζήτημα της αποζημιωτικής ευθύνης του Δημοσίου από ζημιογόνες πράξεις  των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας κυμαίνεται με επί μακρόν πλήρη αρνητική θέση της νομολογίας και μεταγενέστερες πρόσφατες τις απόψεις: 1) Την ιστορική απόφαση Ολομελείας Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) Ολ. 1501/2014, η οποία αποτελεί τη ρητή αναγνώριση της ευθύνης του Δημοσίου από ζημιογόνες πράξεις των οργάνων του και των οργάνων της δικαστικής λειτουργίας, όχι μόνο παράνομες, όπως ρητώς προβλέπει η διάταξη του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ, αλλά και νόμιμες[2]. Η μεταβολή της νομολογίας που προκλήθηκε από απόφαση εθνικού δικαστηρίου επήλθε με τις 799¬803/2021 Αποφάσεις της Ολομέλειας Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Η εξέλιξη του ζητήματος είναι η αποδοχή της άποψης ότι το Δημόσιο ευθύνεται για αποζημίωση από παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας από τα όργανα της δικαστικής λειτουργίας και τα δικαστήρια ,ενώ για παραβιάσεις της εθνικής νομοθεσίας η εν λόγω ζημία δεν μπορεί να αποκατασταθεί, οι δε σχετικές αξιώσεις δεν είναι δικαστικώς επιδιώξιμες».

·        Εκατοντάδες υποθέσεις εκκρεμούν σε όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας η έχουν απορριφθεί με τις σκέψεις ότι οι αξιώσεις αυτές για το ζήτημα της αποζημιωτικής ευθύνης του Δημοσίου από ζη­μιογόνες πράξεις των οργάνων  της δικαστικής λειτουργίας και μάλιστα στο ΣτΕ και τα Διοικητικά Δικαστήρια

Το ζήτημα που ανέκυψε  αντιμετωπίσθηκε πλέον  από το ΕΔΔΑ με την απόφαση  στην υπόθεση ΖΟΥΜΠΟΥΛΙΔΗΣ. Στην ελληνική έννομη τάξη η θέση της ΕΣΔΑ προσδιορίζεται από το άρθρο 28 παρ.1 εδ.α΄ του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο οι διεθνείς συμβάσεις από την στιγμή που κυρώνονται και τίθενται σε ισχύ έχουν τυπική δύναμη υπέρτερη κάθε άλλης αντίθετης διάταξης νόμου και υπερισχύουν αυτής. Το ζήτημα που ανακύπτει από την εφαρμογή της αποφάσεως του ΕΔΔΑ από ΣτΕ και τα Διοικητικά Δικαστήρια, ιδίως μετα την κρίση του ΕΔΔΑ για παραβίαση του άρθρου παρ 1 ΕΔΔΑ. «Η νέα ερμηνεία είχε ως αποτέλεσμα η αξίωση του προσφεύγοντος να μην είναι δικαστικά επιδιώξιμη στο διηνεκές (ad infinitum) και αποτέλεσε ανυπέρβλητο εμπόδιο σε τυχόν μελλοντικές αξιώσεις αποζημίωσης από αυτόν κατά του Δημοσίου για τα εικαζόμενα λάθη των πολιτικών δικαστηρίων μέχρι την θέσπιση ειδικής νομοθεσίας•

·        Περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης σε Δικαστήριο του προσφεύγοντος για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα που δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου σε βάρος του • Δυσανάλογη επιβάρυνση που επιβάλλεται στον προσφεύγοντα• Η ουσία του δικαιώματος πρόσβασης σε δικαστήριο προσβάλλεται.»

 

Ø Με την έννοια αυτή, είμαστε ευγνώμονες απέναντι στο ΕΔΔΑ για την απόφαση αυτήν, αφού για μια ακόμα φορά κατέρριψε κάθε εμπόδιο προσφυγής του πολίτη στη Δικαιοσύνη, όπως συνέβη με τις ιστορικές αποφάσεις του α)  της απόφασης της 11.2.2010, Συγγελίδης κατά Ελλάδος Αριθ. προσφυγής: 24895/07 Β) της απόφασης «Σαββαΐδου κατά Ελλάδας» της 31.1.2023), και  Γ) ΕΔΔΑ της 20.12.2022, Μπακογιάννη κατά Ελλάδας: Η άρνηση άρσης ασυλίας Υπουργού εμποδίζει την πρόσβαση της προσφεύγουσας σε δικαστήριο (προσφ. υπ’ αρ. 31012/2019.

 

6/6/2024

 


[1]  Βλ. Ρούκουνας Ε., Διεθνής προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Βιβλιοπωλείον της «ΕΣΤΙΑΣ», Αθήνα 1995

[2] Βλ. Αντώνης Αργυρός «Αστική Ευθύνη του Δημοσίου, Το Δικαίωμα Αποζημίωσης» Νομική Βιβλιοθήκη, 2023 β έκδοση.

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Αστική ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου λόγω πλημμυρικού φαινομένου Μάνδρα Αττικής

  Αστική ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου λόγω πλημμυρικού φαινομένου στην ευρύτερη περιοχή της Μάνδρας Αττικής στις 15.11.2017 21/11/2023 Πρόεδρος: Ελένη Αγγέλη, Πρόεδρος Πρωτοδικών Δ.Δ. Εισηγητής: Ερατώ Ρεσσοπούλου, Πάρεδρος Πρωτοδικών Δ.Δ. (κατά το χρόνο συζήτησης της υπόθεσης) Έλλειψη παθητικής νομιμοποίησης του εναγόμενου Δήμου διότι δεν αποδίδονται στα όργανά του συγκεκριμένες παράνομες πράξεις ή παραλείψεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους – Κρίση ότι, εφόσον ο θάνατος του συγγενούς των εναγόντων έλαβε χώρα στο ορεινό τμήμα του χειμάρρου Σούρες και συγκεκριμένα στο ύψος του 33ου χιλιόμετρου της Π.Ε.Ο.Ε.Θ., δεν στοιχειοθετείται αποζημιωτική ευθύνη των εναγομένων, κατ’ άρθρα 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., από την καθυστέρηση ολοκλήρωσης των αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή, προεχόντως, ελλείψει αιτιώδους συνδέσμου με τον θάνατό του. Περαιτέρω, δεν στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, παρανομία της εναγομένης Περιφέρειας Αττικής, τα αρμόδια όργανα της οποίας πραγματοποιούσαν αστυνόμ
Δημοσίευση σχολίου
Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ  Β ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΑΝΕΩΝΕΝΗ ΠΛΗΡΩΣ  Σκοπός του βιβλίου είναι να  ενημερώσει  για το ζήτημα της αστικής ευθύνης του Δημοσίου, με ενδεικτικά παραδείγματα της νομολογιακής περιπτωσιολογίας που κρίθηκαν ως βάση της ευθύνης του Δημοσίου από την ελληνική και ενωσιακή νομολογία, σε πολλούς τομείς της κρατικής λειτουργίας.   Συγκεκριμένα εξετάζονται:   - η αντίθετη προς το Σύνταγμα νομοθέτηση, η παράλειψη άσκησης κανονιστικής αρμοδιότητος, η έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξεως, η πλημμελής εκτέλεση ή παράλειψη καθηκόντων, η κακή μοριοδότηση, τα αυθαίρετα ακίνητα, η παράλειψη ελέγχων   - η αστική ευθύνη του Δημοσίου από νόμιμες πράξεις των οργάνων του Δημοσίου, όπως η βλάβη στην υγεία από εμβολιασμό και οι θεμιτοί περιορισμοί στην ιδιοκτησία λόγω απαλλοτρίωσης   - η ευθύνη αποζημίωσης του Δημοσίου από έλλειψη προστασίας της ζωής και περιουσίας των πολιτών από βίαια επεισόδια ή από έλλειψη αναγκαίων αστυνομικών μέτρων προστασίας   - οι ευθύνες αποζ
1 σχόλιο
Διαβάστε περισσότερα

Αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση

  Αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της δίκης ( αρθρ. 53 έως 58 του ν. 4055/2012 ) 19/10/2017 ΔΕΑ αριθ.αποφ. 4/2017 Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο το ένδικο βοήθημα της έφεσης κατά οριστικής απόφασης μονομελούς πρωτοδικείου, παρέμεινε  εκκρεμές στο τριμελές διοικητικό πρωτοδικείο, ενώπιον του οποίου είχε ασκηθεί, πριν παραπεμφθεί στο ανώτερο δικαστήριο λόγω αρμοδιότητας, εντάσσεται στο δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας.
Δημοσίευση σχολίου
Διαβάστε περισσότερα